میلاد کریمه اهل بیت حضرت معصومه (س) ، آغاز دهه کرامت
دهه کرامت، دهه اول ماه ذیقعده است و آغازش با ولادت حضرت معصومه (س) و پایانش با ولادت حضرت ابوالحسن علی بن موسیالرضا(ع) میباشد.
برخی اول ذیقعده را سالروز ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها میدانند. از همین رو نگاهی اجمالی و گذرا به زندگانی دخت گرامی امام موسی بن جعفر(ع) که "کریمه اهلبیت(س)" و دارای فضایل اخلاقی و مراتبی عالی از کمالات میباشد میافکنیم.
در نگرش اسلامی تقوا، ملاک امتیاز و معیار برتری میباشد و روی سخن اسلام با "انسان" است و انسانیت در قالب جنسیت خاص نمیگنجد.
در خطابات قرآنی روی سخن با ناس، انسان، مومنین و... است!
و این مبین همان حقیقت انکارناپذیر است که اسلام بین انسانها تبعیض در خلقت قائل نشده، هر چند در کارگاه آفرینش تفاوت وجود دارد و تفاوت لازمه نظام احسن هستی و ضرورت زندگی جمعی و لازمه تنظیم روابط اجتماعی است. چنانکه میفرماید:
"ایها الناس انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوباً و قبایل لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقیکم..."
"ای مردم ما شما را از مرد و زن آفریدیم و آنگاه شما را از شعبههای بسیار و تیرههای مختلف قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید! ولی گرامیترین شما نزد خدا باتقواترین شما مردمید.."
بنابر این همه انسانها صرفنظر از نوع قومیت و نژاد وزبان و جنسیت و... میتوانند بر قله کمالات بایستند و در سایه ایمان و عمل صالح به حیات طیبه و پاداش بزرگ الهی دست یابند.
"من عمل صالحاً من ذکر او انثی و هو مومن فلنحیینه حیوه طیبه و لنجزینهم اجرهم باحسن ما کانوا یعملون". (نحل)
"هرکس کار شایستهای انجام دهد، خواه مرد و یا زن، درحالی که مؤمن باشد به او حیاتی پاکیزه میبخشیم و پاداش او را بهتر از اعمال نیکی که کرده به او خواهیم داد."
با توجه به آنچه ذکر شد، حضرت معصومه(س) توانست مراتب ایمان را طی کند و به درجات بالای تقوا دست یابد و الگوی پاکی و عفاف گردد. او دوران حیات خویش را در فضایل و کمالات اخلاقی طی نمود، تا آنجا که پس از وفاتش بنابر روایات ائمه دین(ع) زیارت قبر مطهرش از ثواب فراوان برخوردار گردید.
امام صادق و امام رضا و امام جواد (صلوات الله علیهم) فرمودند: "همانا پاداش زیارت فاطمه معصومه در قم، بهشت است."
امام رضا(ع) به سعد قمی فرمود:ای سعد ما را قبری در نزد شماست.
سعد میگوید: عرض کردم فدایت شوم! منظورتان قبر فاطمه دختر موسی بن جعفر(ع) است؟
فرمود: آری، هر کس او را زیارت کند درحالی که عارف به حق او باشد، وارد بهشت میشود.
وامام هشتم(ع) زیارت حضرت معصومه را معادل زیارت خودش دانسته است چنانکه فرمود:
"کسی که حضرت معصومه(س) را در قم زیارت کند مثل کسی است که مرا زیارت کرده است."
"به زودی در آنجا (قم) زنی از اولاد من دفن میشود که نام او فاطمه است. پس هر کس او را زیارت کند بهشت بر او واجب میشود."
امام جواد (ع) نیز فرمود:
"هرکس که قبر عمهام حضرت معصومه را در قم زیارت کند بهشت سزاوار اوست."
* عزیمت به سوی ایران
در سال 200 هـ حضرت رضا(ع) از طرف مأمون به مرو دعوت! بلکه فرا خوانده شد و به اقامت اجباری در آنجا ناگزیر گردید. حضرت معصومه (سلام الله علیها)، امام هشتم(ع) را بسیار دوست میداشت. یکسال فراق برادر را تحمل کرد، دیگر قدرت شکیبایی نداشت! امام رضا(ع) نیز بیشتر از آن نمیتوانست دوری خواهرش را تحمل کند!
از این روی به حضرت معصومه(س) نامهای نوشت و خواهرش را به خراسان دعوت نمود و آن نامه را توسط پیک مخصوصی به مدینه منوره ارسال فرمود.
با دریافت دعوتنامه امام هشتم، حضرت معصومه (سلام الله علیها) به شوق دیدار برادر، مدینه را به قصد مرو ترک نمود.
بیشتر تاریخ نویسان تصریح نمودهاند به این که حضرت معصومه در مسیر سفر از مدینه به خراسان وقتی به شهر ساوه رسیدند، بیمار شدند و از آن جا او را به قم آوردند و پس از 17 روز، در تاریخ دوازدهم ربیع الثانی سال 201 هـ. ق پیش از آنکه چشم مبارکشان به دیدار برادر گرامیشان امام هشتم(ع) روشن شود، در قم در میان اندوه فراوان محبان اهلبیت(ع) از دنیا رفتند و شیعیان را در ماتم به سوگ نشاندند. مردم قم هم با تجلیل فراوان، پیکر پاکش را تشییع کردند و او را محل فعلی حرم به خاک سپردند.
* علت بیماری
آن گونه که در بعضی از روایات و متون تاریخی آمده، هنگامی که کاروان حضرت معصومه (علیها سلام) و همراهانش به ساوه رسیدند، دشمنان خاندان نبوت، به کاروان حمله کردند، هارون بن موسی بن جعفر علیه السلام (برادر حضرت معصومه علیها سلام) که سرپرستی کاروان را به عهده داشت، به شهادت رساندند و جمعی را مجروح و مصدوم نموده و سبب پراکندگی آنها شدند.
در چنین شرایط تلخی، دشمنان توسط زنی در غذای حضرت معصومه(ع) زهر ریختند و به این ترتیب آن بانوی گرامی مسموم و بیمار شد!
از این روی، آن بزرگوار تقاضا کرد او را به قم ببرند! وقتی به قم رسید، بعد از چند روز توقف، سرانجام به شهادت رسید.
بنابه نقل دیگری: در این جنگ نابرابر، هارون بن موسی بن جعفر علیه السلام و سایر برادران و برادرزادگان حضرت معصومه که جمعاً 23 نفر بودند، همگی به شهادت رسیدند وحضرت معصومه(علیهاسلام) وقتی که بدنهای پاره پاره و غرق به خون آنها را دید به شدت غمگین شد و سخت بیمار گشت! تقاضا کرد او را به قم ببرند، پس از 17 روز سکونت در قم سرانجام به لقاءالله پیوست.
* دلیل مهاجرت به قم
هنگامی که حضرت معصومه در ساوه به شدت بیمار شد، درخواست کرد که او را به قم ببرند.
طبق روایات متعددی، قم از دیرباز مرکز شیعیان و دوستداران اهل بیت علیهم السلام بود. در حدود سال 83 هـ. ق عبدالرحمن بن محمد بن اشعث به همراه هفده نفر از علمای تابعین و شیعیان برجسته و پارسا، مانند:کمیل و سعد بن جبیر به قم آمدند و همگی در قریه جمکران سکونت نمودند.
پس از آن آل اشعر که از مسلمانان معروف یمنی در کوفه بودند، در دو دههی آخر قرن اول به قم آمدند و از آن تاریخ به بعد، قم پایگاه مهمی برای شیعیان و دوستداران اهل بیت علیهم السلام گردید.
از حضرت معصومه (علیها سلام) نقل شده که فرمود: "پدرم امام کاظم(ع) فرمود: قم مرکز شیعیان ما است."