إِنَّ اللَّهَ لا یَسْتَحْیِی أَنْ یَضْرِبَ مَثَلاً ما بَعُوضَةً فَما فَوْقَها فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَ أَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا فَیَقُولُونَ ما ذا أَرادَ اللَّهُ بِهذا مَثَلاً یُضِلُّ بِهِ کَثِیراً وَ یَهْدِی بِهِ کَثِیراً وَ ما یُضِلُّ بِهِ إِلاَّ الْفاسِقِینَ (بقره 26)
همانا خداوند از اینکه به پشهاى (یا فروتر) یا بالاتر از آن مثال بزند شرم ندارد، پس آنهایى که ایمان دارند مىدانند که آن (مثال) از طرف پروردگارشان به حقّ است، ولى کسانى که کفر ورزیدند گویند: خداوند از این مثل چه منظورى داشته است؟ (آرى،) خداوند بسیارى را بدان (مثال) گمراه و بسیارى را بدان هدایت مىفرماید. (امّا آگاه باشید که) خداوند جز افراد فاسق را بدان گمراه نمىکند.
در پشه تامل کن که با وجود خردی جثه آن،خداوند او را به شکل فیل که بزرگترین حیوانات است خلق نمود و برای آن خرطومی مانند خرطوم فیل خلق کرده به علاوه دو بال و دو شاخ! و دو دست و پای آن را کشیده و دو چشم و گوش آن را شکافته و سرو شکم برای او قرار داده است و جمیع قوایی که در مرمت بدن ضروری است از غاذیه(قوه ای که غذا را تحلیل ببرد و جزو بدن کند)،جاذبه و دافعه و ماسکه و هاضمه و نامیه به ان عطا فرموده و دوبالش داده که به وسیله ی انها به طلب غذا پرواز کند و خرطومش عطا کرد که از آن خون(غذایش) را به داخل بکشد وخرطوم را با وجود نهایت باریکی تو خالی آفرید تا خون به راحتی از آن بالا رود و ان را طریقه فرو بردن خرطوم در بدن حیوانات و مکیدن تعلیم کرد.و آن را از دشمنی انسان آگاه کرد و یادداد که چون انسان دست خود را حرکت دهد قصد آن را دارد پس راه فرارش آموخت و گوش را چنان شنوا گرداند که همهمه ی حرکت دست را از دور میشنود و راه فرار پیش میگیرد
و آن را دو حدقه عطا فرمود که از آن مواضع غذای خود را بببیند و به او یاد داد که به دو دست خود گرد و غبار را از حدقه دور و آن را صیقل دهدو به این سبب است که حیوانات خرد مانند مگس و پشه علی الاتصال دست های خود را به حدقه میزنندو...
برگرفته از کتاب معراج السعادة
الله اکبر....